اؤتن و گله‌جک گونلرین اونودولماز آدی؛ فریدون ابراهیمی

Google+ Pinterest LinkedIn Tumblr +

۱۳۲۶-جی ایلین خرداد آیی‌نین ۱-ده گولوستان‌باغیندا آذربایجانین دانیشان دیلی اعدام ائدیلدی. او ییخیلمیش اولان آذربایجان میللی حکومتی‌نین دادستانی، گنج حقوقچو و پوبلیسیست فریدون ایبراهیمی ایدی.

فریدون ابراهیمی ۱۲۹۷-جی ایلده آبان آیی‌نین ۲۹-دا گونئی آذربایجانین آستارا شهرینده دونیایا گؤز آچیب. آتاسی غنی ابراهیمی سیاسی فعالیت‌لری و سوسیالیست دوشونجه‌لری نتیجه‌سینده اوزون ایل‌لر بویونجا تضییق‌لره معروض قالیب. رضا خانین سلطنت اعلان ائتدیگیندن سونرا حبسه آتیلیر و تخمیناً ایکی ایل تهرانین قصر قاجار حبسخاناسیندا حبس ائدیلیر. داها سونرا ایسه نهاوند شهرینه سورگون ائدیلیر و عؤمرونون سونونادک اوردا اولور. بو ایسه عایله‌نین ایلک اؤولادی اولان فریدونون اوشاق یاش‌لاریندان آتاسیز یاشاماسینا سبب اولور و آناسی فاطمه شیروانی ایله بیرگه عایله‌نین یوکونو داشیمالی اولور.

ایلک تحصیلینی آستارادا آلیر و ایستعدادی و چالیشمالاری نتیجه‌سینده همین ایل‌لردن مکتبین بیرینجیسی اولور. لاکین بللی درجه‌دن سونرا آستارادان انزلی-یه گئتمه‌لی اولور. داها سونرا ایسه تبریزده اورتا تحصیلینی بیتیره‌رک حقوق ایختیصاصی اوزره تهران دارولفونونونا گیریر.

گنج فریدون همین ایل‌لردن اعتباراً سیاسی فعالیت‌لره قوشولور. هله اوشاق یاش‌لاریندا آتاسی‌نین کیتاب‌لاری سایه‌سینده سوسیالیست دوشونجه‌لرله تانیش اولان فریدون، اونیوئرسیته ایل‌لرینده سوسیالیست حرکات‌لارا قوشولور. اونون ایلک طلبه‌لیک ایل‌لرینده متفیق‌لر طرفیندن رضا شاه اؤلکه‌دن ایخراج ائدیله‌رک یئرینه اوغلو محمدرضا شاه تعیین اولونور. همین قوّه‌لرین اؤلکه‌ده اولدوغو ایل‌لرده گئنیش میقیاسدا آزادلیق‌لار یارانیر و بونونلادا فعالیت‌لرینه قاداغا قویولان سوسیالیست حرکات‌لار یئنیدن فعالیته باشلاییرلار.

بونلاردان بیری ده توده(کوتله) پارتیسی ایدی. فریدون ابراهیمی اؤیرنجی ایکن بو پارتییه عضو اولوب و سوسیالیست دوشونجه‌لی طلبه‌لر حرکاتیندا ایشتیراک ائدیب. عینی حالدا او بیر ژورنالیست کیمی ده چالیشیر، دؤورون بیر چوخ قزئت و ژورنال‌لاریندا یازی‌لارینی چاپ ائتدیریردی. ۱۳۲۲-جی ایلده میر جعفر پیشه‌وری «آژیر» قزئتی‌نین چاپینا باشلاییر. قزئتله تانیش اولان گنج فریدون اونون صاحیبی میر جعفر پیشه‌وری ایله ده تانیشیر و بونونلا دا اونون حیاتی یئنی بیر ایستیقامته گیریر.

فریدون ابراهیمی ۱۳۲۳-جو ایلین سون آی‌لاریندا تهراندا تحصیلینی بیتیریر و حقوق ایختیصاصیندا دیپلوما آلیر. آرتیق ماهیر بیر ژورنالیست کیمی تانینمیش قزئت و ژورنال‌لاردا یازی‌لاری درج ائدیلن حقوقچو دؤولت ارگان‌‌لارینین دا دقتینی جلب ائدیر. اونا بیر چوخ ایش فورصت‌لری و روتبه‌لر تکلیف ائدیلیر لاکین او وئتئران(کهنه‌کار) سیاستچی، اسکی کومونیست پارتیسی‌نین قوروجولاریندان و ماهیر ژورنالیست پیشه‌وری ایله یولداشلیغی، تبریزه قاییدیب داها بؤیوک آددیم‌لار آتماغی سئچمیشدی.

تبریزه دؤنوش و میللی حکومت

فریدون ابراهیمی ۱۳۲۴-جو ایلین یازیندا یئنیدن تبریزه قاییدیر. ایندی او حقوقچو و پئشه‌کار ژورنالیست و پوبلیسیست کیمی تبریزده نشر اولونان بعضی موترققی قزئت و ژورنال‌لارلا امکداشلیغا باشلاییر. آز فاصیله ایله میر جعفر پیشه‌وری ده تبریزه قاییدیر و آذربایجاندا یئنی بیر تشکیلاتلانما پروسئسینه باشلاییر. او میللت وکیللیگینه نامزدلیگینده باشدا تبریز اولماقلا آذربایجاندا یئنی دؤورون باشلادیغینی و بونون اوچون میللی بیرلیک‌لر و تشکیلات‌لارین یارانماسی واجیبلیگینی آنلامیشدی.

فریدون ابراهیمی پیشه‌وری‌نین یاخینلاریندان بیری اولاراق آذربایجان دموکرات فیرقه‌سی‌نین قورولماسیندا ایشتیراک ائدیر و اونون مرکزی کومیته‌سینه عضو سئچیلیر. همین واخت‌لاردان باشلایاراق «آذربایجان» قزئتی دئموکرات فیرقه‌سی‌نین ارگانینا چئوریلیر. فریدون ابراهیمی ایسه قزئتین ثابیت یازیچیسی اولور. بونلارین ان اؤنملی اولانلاریدان ۲۲ نؤمره‌ده چاپ اولونان «آذربایجان دانیشیر» آدلی آردیجیل مقاله‌لرینی سایماق مومکوندور. او بو مقاله‌لرده آذربایجانین اسکی تاریخی باره‌ده اؤنملی معلومات وئریر. داها سونرا ایسه «آذربایجانین قدیم تاریخی حاققیندا» آدلی کیتابی همین مقاله‌لردن عمله گلیر و ۱۳۲۵-جی ایلین یازیندا چاپ اولونور.

بو کیتاب و مقاله‌لر هم ده اونا گؤره اؤنملی ایدیلر کی پهلوی دؤورونده آذربایجان تاریخی بؤیوک میقیاسدا ساختالاشدیریلیب و آذربایجانلی‌لارین میللی کیملیگی و غرورو همین ساختا تاریخچیلیک الی ایله ازیلیردی. رضا شاه دؤورونده باشلایان تاریخچیلیک آذربایجان تاریخینی فارس تاریخی‌نین بیر پارچاسی کیمی قلمه آلیر و آذربایجانلی‌لارین آنا دیل‌لرینین فارسجا اولدوغونو ادعا ائدیلیردی. فریدون ابراهیمی سؤزو گئدن کیتاب و مقاله‌لرده بو ساختالاشدیرمالارا قارشی چیخیر و میللی کیملیگین قورونماسی یولوندا اؤنملی آددیم آتیر.

آذربایجان دئموکرات فیرقه‌سی‌نین بیاننامه‌سی شهریورین ۱۲-ده یاییلیر و آز زامان عرضینده آذربایجانین بوتؤوونده چوخ سایدا طرفدار و فدایی جذب ائدیر. آبان آیی‌نین ۳۰-دا قوروجولار پارلامئنتی تشکیل اولونور و بو پارلامئنت ۳۹ شخصی آذربایجانین موختاریتینی قوروماق اوچون دؤولت و پارلامئنتین تشکیل اولونماسی حاضیرلیق‌لاری ایله وظیفه‌لندیریر. بو ۳۹شخصین بیری ده فریدون ابراهیمی اولور.

آذرین 21-جی گونونده آذربایجان میللی حکومتی تشکیل اولونور و فریدون ابراهیمی آذربایجانین دادستانی تعیین اولونور. او آز زامان عرضینده محکمه سیستئمینی یئنیدن تنظیم ائدیر و یئنی نیظام قورماغا جهد گؤستریر. ابراهیمی هم ده محکمه‌لرین و وئریلن حؤکم‌لرین دوزگونلویو و عدالتلی اولماسی باره‌ده مقاله‌لر یازیر. عینی حالدا او یئنی آنایاسانی تنظیم ائد‌ن هئیتده یئر آلیر.

۱۳۲۵-جی ایلده پاریسده قورولان پاریس صولح کونفرانسیندا ایشتیراک ائدیر و ایکینجی دونیا ساواشیندان سونرا دونیانین یئنی نیظامی‌نین نئجه قورولاجاغینا یاخیندان شاهیدلیک ائدیر. عینی حالدا او یئنیجه موستقیللیک‌لرینی الده ائد‌ن میللت‌لرین نماینده‌لری ایله ده گؤروشور. فریدون ابراهیمی بو سفرینده آذربایجان تورکجه‌سینده تنظیملنمیش پاسپورتو ایله آذربایجان میللی حکومتی طرفیندن وظیفه‌لی ایدی. فریدون ابراهیمی همچینین شاه رئژیمی ایله ده موذاکیره‌لرده دیپلومات کیمی یئر آلیب.

اؤلومو

آذربایجان قزئتینده درج ائدیلمیش بیر یازیدا فریدون ابراهیمی وطنین اوزه‌رینه قارا بولورت‌لارین کؤلگه سالدیغینی یازمیشدی. دونیا سوییه‌سینده‌کی دییشیکلیک‌لر و سووئت گوج‌لرینین آذربایجاندان چکیلمه‌سی کیمی حادیثه‌لر گله‌جک گون‌لرین چتین کئچه‌جه‌یینی گؤستریردی. پهلوی قوشون‌لاری آرتیق زنجانا گیریب و دینج اهالییه بئله رحم ائتمه‌ییب و جینایت‌لر تؤرتمیشدیلر. آز زامان سونرا تبریزه چاتاجاقلاری بللی ایدی. فریدون ایبراهیمی «هامی وطن مودافیعه‌سی یولوندا» آدلی بیر مقاله‌سینده بئله یازیردی: «دوشمن کیم اولارسا اولسون، بو صولح‌سئور میللت(آذربایجان میللتی) وطنین مودافیعه‌سی یولوندا آمانسیز اولاجاقدیر.»

قوشون‌لار تبریزه چاتیرلار. ابراهیمی دیره‌نن‌لر آراسیندا یئر آلیردی. نهایت کی شاه قوشون‌لاری قالیب گلیب کوتله‌وی قتل عاما باشلادیلار. فریدون ابراهیمی ایسه حبس ائدیلدی. تخمیناً ۶ آیلیق حبس زامانیندا میللی حکومتین ایزلری آذربایجاندان سیلینمکده ایدی. ۱۳۲۶-جی ایلده محمدرضا شاه آذربایجانا گله‌جکدی و اونون گلیشیندن قاباق ایسه میللی حکومتین ان پارلاق ایزلریندن بیری اولان فریدون ابراهیمی ده اعدام ائدیله‌جکدی.

۱۳۲۶-جی ایلین خرداد آیی‌نین ۱-ده او پاریس صولح کونفرانسیندا گئیدیگی کوستیومونو گئییر، اوزونو قیرخیر، کراواتینی تاخیر و گولوستان باغینداکی اعدام یئرینه گتیریلیر. سون کز خالقی‌نین حضورونا بئله‌جه چیخان فریدون ابراهیمی هله ۳۰یاشینا گیرمه‌میش اعدام ائدیلیر.

Paylaş.

Müəllif haqqında

اتک‌یازی

Şərhlər bağlıdır.